ΝΕΑ

Η ημικρανία αποτελεί μια νευρολογική διαταραχή με σημαντική επίπτωση στην καθημερινή λειτουργικότητα και ποιότητα ζωής. Η ανάπτυξη φαρμάκων που στοχεύουν τον υποδοχέα CGRP έχει προσφέρει νέες δυνατότητες στην θεραπεία της ημικρανίας. Το atogepant εντάσσεται σε αυτή τη φαρμακολογική κατηγορία, με το πλεονέκτημα της από του στόματος χορήγησης.

Το atogepant είναι ένας από του στόματος χορηγούμενος, εκλεκτικός ανταγωνιστής των υποδοχέων του πεπτιδίου που σχετίζεται με το γονίδιο της καλσιτονίνης (CGRP), εγκεκριμένος για την αντιμετώπιση της επεισοδιακής και χρόνιας ημικρανίας. Κλινικές μελέτες φάσης 3 επιβεβαίωσαν την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου, παρουσιάζοντας σημαντική μείωση των μηνιαίων ημερών με ημικρανία και ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας. Το atogepant αποτελεί σήμερα μία από τις βασικές θεραπευτικές επιλογές στο πλαίσιο της εξατομικευμένης φροντίδας για ασθενείς με ημικρανία.

Μηχανισμός δράσης

• Το πεπτίδιο CGRP συμμετέχει στην παθογένεια της ημικρανίας, προάγοντας τη διαστολή αγγείων και τη νευρογενή φλεγμονή.

• Το atogepant ανταγωνίζεται εκλεκτικά τον υποδοχέα του CGRP, αναστέλλοντας τη σύνδεση του πεπτιδίου και αποτρέποντας τις αντίστοιχες φυσιολογικές επιδράσεις (Ashina et al., 2023).

Κλινική αποτελεσματικότητα

Σε δύο μεγάλες τυχαιοποιημένες μελέτες φάσης 3, το atogepant αποδείχθηκε αποτελεσματικό:

• Μελέτη ADVANCE

Η μελέτη ADVANCE αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα του atogepant σε ασθενείς με επεισοδιακή ημικρανία. Η θεραπεία με 10, 30 ή 60 mg ημερησίως οδήγησε σε μείωση των ημερών ημικρανίας κατά 3,7–4,2 ημέρες μηνιαίως σε σύγκριση με το placebo (Lipton et al., 2021). Η έναρξη δράσης παρατηρήθηκε ήδη από την πρώτη εβδομάδα (Schwedt et al., 2022).

• Μελέτη PROGRESS

Η μελέτη PROGRESS αφορούσε ασθενείς με χρόνια ημικρανία. Οι ασθενείς που έλαβαν atogepant (30 mg BID ή 60 mg QD) παρουσίασαν σημαντική μείωση των ημερών με ημικρανία κατά μέσο όρο 6,9–7,5 ημέρες (Procter et al., 2023).

Προφίλ ασφάλειας

Το atogepant γενικά είναι καλά ανεκτό. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν:

• Δυσκοιλιότητα (έως 11%)

• Ναυτία (8–10%)

• Κόπωση

Επίδραση στην ηπατική βιοχημεία είναι σπάνια και δεν έχουν παρατηρηθεί σοβαρές περιπτώσεις ηπατοτοξικότητας, ακόμη και με μακροχρόνια χορήγηση (LiverTox, 2023).

Δοσολογία και κλινική χρήση

• Η συνιστώμενη δόση κυμαίνεται από 10 έως 60 mg ημερησίως, ανάλογα με το προφίλ του ασθενούς.

• Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η χρήση του έχει εγκριθεί για προληπτική θεραπεία τόσο επεισοδιακής όσο και χρόνιας ημικρανίας από το 2023 (EMA, 2023).

• Η από του στόματος χορήγηση του φαρμάκου το καθιστά ελκυστική επιλογή έναντι των ενέσιμων μονοκλωνικών αντισωμάτων (AHS, 2024).

Συμπεράσματα

• Το atogepant συνιστά μια αξιόπιστη, ασφαλή και αποτελεσματική επιλογή για την πρόληψη της ημικρανίας.

• Με ταχεία έναρξη δράσης, δυνατότητα από του στόματος λήψης και ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας, προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

• Ελλάδα : Αναμένεται τέλη 2025–αρχές 2026

Βιβλιογραφία

• American Headache Society. (2024). Updated guidance on the use of CGRP monoclonal antibodies and gepants. Retrieved from https://www.verywellhealth.com/cgrp-therapies-migraine...

• Ashina, M., Skljarevski, V., Lipton, R. B., et al. (2023). Long-term safety and tolerability of atogepant in participants with episodic migraine. Headache, 63(1), 24–34. https://doi.org/10.1111/head.14480

• European Medicines Agency (EMA). (2023). Qulipta (atogepant) assessment report. Retrieved from https://www.ema.europa.eu

• Lipton, R. B., Goadsby, P. J., Smith, J., et al. (2021). Efficacy and safety of atogepant for the preventive treatment of migraine: A randomized phase 3 trial. The Lancet Neurology, 20(9), 727–738. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(21)00263-6

• LiverTox. (2023). Atogepant. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK612387/

• Procter, J. A., Ashina, M., Dodick, D. W., et al. (2023). Atogepant for the preventive treatment of chronic migraine: The PROGRESS trial. The Lancet, 402(10397), 2337–2348. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(23)01049-8

• Schwedt, T. J., Blumenfeld, A. M., et al. (2022). Patient-reported outcomes from the ADVANCE trial of atogepant for the preventive treatment of migraine. Neurology, 98(7), e703–e713. https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000201568